Obecnie zdalne nauczanie jest jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się dziedzin związanych z edukacją. Jedną z form kształcenia na odległość jest e-learning, w obszarze którego możemy wyróżnić kształcenie przy użyciu witryn internetowych tzw. platform edukacyjnych. Najpopularniejszą i stale rozwijającą się jest platforma Moodle.

Czym jest platforma Moodle?

MOODLE – w dużym skrócie: Modular Object Oriented Dynamic Learning Environment (Modularne Obiektowo Zorientowane Środowisko Nauczania) – jest to aplikacja pozwalająca tworzyć kursy internetowe (kursy online) i nimi zarządzać.

Platforma Moodle jest środowiskiem nauczania zdalnego online dostępnym w przeglądarkach internetowych. Umożliwia tworzenie i administrację kursów online – tym samym zarządzanie całym procesem zdalnego nauczania. Jest to projekt rozwojowy mający na celu wspomaganie jego dydaktycznego i metodycznego aspektu edukacji. Obecnie jest używany w ponad 215 krajów Świata. Liczba użytkowników oraz zwolenników tej platformy od lat systematycznie rośnie.

Cechy platformy Moodle:

• oprogramowanie w charakterze Open Source – oznacza to, że jest udostępniany bezpłatnie zgodnie z powszechną licencją publiczną GPL. Każdy ma dostęp do pełnego kodu źródłowego i może w nim czynić potrzebne zmiany,

• dostępny na przeglądarkach internetowych, nie wymaga instalowania jakiegokolwiek oprogramowania na komputerze użytkownika. Wymaga tylko dostępu do sieci internetowej,

• prosty w obsłudze dla użytkowników (w szczególności dla kursantów) – wymagane są podstawowe umiejętności obsługi przeglądarki internetowej,

• modułowa budowa – podział na działy czyni ją uporządkowaną i łatwą w tworzeniu kursów i dodawania do nich treści,

Pomysłodawcą przedsięwzięcia tworzenia i rozwoju platformy Moodle jest Australijczyk Martin Dougiamas, który połączył umiejętności z zakresu informatyki z wiedzą o procesach uczenia się (obronił doktorat w dziedzinie edukacji) i nadal przewodzi całemu projektowi platformy.

Pierwsza wersja platformy Moodle została opublikowana w 2002 roku i jest poddawana ciągłemu rozwojowi dzięki współpracy wielu entuzjastów koncepcji nauczania przez Internet. Należy podkreślić, że w rozwoju platformy bierze udział wielu programistów, metodyków zdalnego nauczani i specjalistów e-learningu z całego Świata. To oni w głównej mierze mają największy wkład w rozwój platformy Moodle. Twórcy oprogramowania kierowali się zasadą, że powinno być ono łatwe, przyjazne, wręcz intuicyjne w obsłudze. Założenie to zostało spełnione, co potwierdzają zgodnie wszyscy użytkownicy systemu: nie tylko uczestnicy kursów, ale również administratorzy, autorzy kursów i prowadzący pracujący na platformie.

Obecnie Moodle nie jest już jednym programem, ale zbiorem powiązanych ze sobą narzędzi. Platforma jest elastycznym rozwiązaniem, które pozwala prowadzić zajęcia zarówno w sposób indywidualny, jak i dla wielu tysięcy słuchaczy.

Instalacja – platforma Moodle

Platformę e-learningową Moodle można uruchomić oraz zainstalować na serwerze w sieci internetowej lub na serwerze lokalnym, utworzonym na komputerze. Pliki instalacyjne platformy Moodle można pobrać ze strony https://download.moodle.org/, natomiast opis instalacji systemu dostępny jest pod adresem https://docs.moodle.org/37/en/Main_page.

W czasie instalacji oprogramowania, tworzone jest konto administratora systemu, który posiada najszersze uprawnienia, tym samym czuwa nad całością działania serwisu m.in. tworzy kategorie kursów, kolejne kursy w ramach danej kategorii i przypisuje do nich prowadzących (użytkowników o wąskich uprawnieniach). Administrator zarządza kursami (może je tworzyć, konfigurować i usuwać). Posiada on także uprawnienia do zakładania i modyfikowania kont systemowych użytkowników (np. studentów), a także określa sposób ich uwierzytelniania. Administrator odpowiada również za wykonywanie okresowych zadań konserwacyjnych niezbędnych do poprawnego działania systemu w dłuższym okresie czasu.

Platforma Moodle – możliwości

Podstawową jednostką platformy Moodle jest kurs. Każda aktywność (np. seminarium, wykład, egzamin) projektowana w formie e-learningu na platformie wymaga utworzenia kursu.

Platforma Moodle obsługuje trzy formaty kursów:
• format tygodniowy – kurs podzielony jest na moduły odpowiadające tygodniom,
• format tematyczny – kurs składa się z modułów zwanych tematami,
• format towarzyski – wykorzystujący aktywność forum dyskusyjne

Osoba projektująca kurs ma możliwość tworzenia różnych składników w obszarze każdego modułu (tygodnia lub tematu). Składniki te w najbardziej ogólny sposób dzielą się na tzw. zasoby (statyczne treści edukacyjne) i aktywności (jednostki umożliwiające działanie).

zasoby e-learningowe – to rodzaj jednostki zawartości kursu – stanowi jego treść merytoryczną. Zasobem może być zarówno materiał dydaktyczny załączony jako wcześniej przygotowany plik (np. dokumentu PDF, prezentacja multimedialna, pliki filmowe, dokumenty HTML)  jak i blok tekstowy wstawiony jako zawartość strony, etykiety lub książki.

aktywności e-learningowe – to elementy treści kursu charakteryzujące się pewną interaktywnością. Składowe kursu umożliwiające podjęcie przez prowadzącego określonych działań słuchacza – należą do nich m.in. ankieta, czat, forum, quiz, zadania.

Wszystkie te elementy budujące kursy można podzielić ze względu na sposób komunikacji prowadzący-słuchacz na:
• synchroniczne — komunikowanie się, które wymaga równoczesnego kontaktu prowadzącego i słuchacza (uczestnicy biorą udział w procesie dydaktycznym w tym samym czasie).
• asynchroniczne — komunikowanie się bez równoczesnego wzajemnego kontaktu prowadzącego i słuchacza (uczestnicy nie muszą być w tym samym czasie i miejscu podczas nauki).

Liczba możliwych do zastosowania składowych kursu jest więc znaczna. Umiejętne zastosowanie przez autora kursu narzędzi oferowanych przez środowisko Moodle, może przyczynić się do znacznego stymulowania procesów kształcenia i rozwijania motywacji do nauki w ramach wirtualnej społeczności. Jakość zaprojektowanego kursu, zależy od wiedzy, kunsztu pedagogicznego, a także intuicji i kreatywności autora oraz osoby prowadzącej dany kurs. To od niego zależy ostateczny kształt kursu.